W Internecie działa bardzo wiele małych i dużych sklepów sprzedających swoje usługi i towary za pośrednictwem sieci. Na co uważać, jak się zabezpieczyć aby nie zostać oszukanym? Podpowiada Weronika Nowak, radca prawny.
Zawsze sprawdzaj komentarze innych
Jeżeli jest taka możliwość należy zacząć od sprawdzenia opinii, komentarzy na temat danego sprzedawcy. Dzięki takim informacjom sprawdzisz czy ze sprzedawcą jest dobry kontakt, czy w przypadku odstąpienia od umowy sprzedawca zwraca kupującemu wpłacone pieniądze.
Sprawdź podany przez sprzedawcę sposób kontaktu
Jeżeli chcesz dokonać większych zakupów spróbuj skontaktować się ze sprzedawcą jeszcze przed kupnem wybranego przez ciebie towaru. Dzięki temu sprawdzisz czy numer faktycznie należy do sprzedawcy i czy dzwoniąc pod wskazany numer nie połączysz się z automatyczną sekretarką, która ostatecznie nie połączy cię ze sprzedawcą a może zdarzyć się ze sporo zapłacisz za takie połączenie. W internecie jest wielu oszustów którzy podają fałszywe dane kontaktowe tak aby uniknąć późniejszej odpowiedzialności z tytułu zawartej umowy.
Zwróć uwagę na szczegóły ogłoszenia
Szukając atrakcyjnego dla ciebie towaru na aukcjach internetowych zwróć uwagę czy zdjęcia ukazujące interesujący cię towar są ostre i ukazują szczegóły, czy opis jest solidny oraz wiarygodny i co najważniejsze czy ogłoszenie jest napisane poprawną polszczyzną. Coraz częściej pojawiają się takie ogłoszenia, w których sprzedawca podaje się za obcokrajowca i przed dokonaniem sprzedaży prosi o przelanie zaliczki na poczet późniejszej ceny.
Sprawdź czy towar, który chcesz kupić istnieje
Uważaj na zapis znajdujący się często pod zamieszczonymi aukcjami „Niniejsza oferta nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu art. 66 §1 kodeksu cywilnego”. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego oferta polega na złożeniu przez jedną ze stron oświadczenia woli zawarcia umowy ( jeżeli zawiera istotne postanowienia tej umowy) drugiej stronie, która może ją zaakceptować (czego konsekwencją będzie zawarcie umowy) lub odrzucić. Jeżeli pod aukcją znajduje się taki zapis należy traktować go jako reklamę lub ogłoszenie nie jest on natomiast ofertą co oznacza, iż towar może w ogóle nie istnieć lub mógł zostać już sprzedany a ogłoszenie nadal widnieje. Najlepiej takie ogłoszenia omijać.
Sprawdź koszty przesyłki towaru przed jego zakupem
Sprawdź również jakie są koszty wysyłki towaru. Może się zdarzyć że sprzedawca zastrzeże sobie prawo do naliczania dodatkowych kosztów wysyłki za każdą zakupioną przez ciebie sztukę/ komplet towaru. Możesz również spotkać się z taką polityką sprzedaży, gdzie do drugiego przedmiotu należy dodać jeszcze określony koszt wynikający na przykład ze zwiększonej wagi przesyłki, lub koszty opakowania takiego przedmiotu. Nie ulega wątpliwości, że taka forma wymuszenia dopłaty w wielu przypadkach jest celowa i jest dodatkowym zarobkiem sprzedawcy.
Kupno przez Internet to zawarcie umowy kupna-sprzedaży
Zwróć uwagę że z dniem 25 grudnia 2014 r. weszła w życie ustawa o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 827), która w sposób szczegółowy uregulowała tzw. zakupy przez internet. Od tego momentu każda transakcja zakupu online jest zawarciem umowy kupna-sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa a obowiązki sprzedawcy zostały w niej szczegółowo wymienione.
Masz prawo do odstąpienia od umowy
Pamiętaj że masz teraz możliwość odstąpienia od umowy zawartej na odległość w terminie 14 dni bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, chyba że konsument wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez przedsiębiorcę. W tym przypadku przedsiębiorca nie jest zobowiązany do zwrotu konsumentowi poniesionych przez niego dodatkowych kosztów.
Przykład klauzuli niedozwolonej często stosowanej przez sprzedawcę: „W przypadku zasadnego odstąpienia od umowy przez Kupującego, sklep gwarantuje zwrot kwoty równej zapłaconej cenie”.
Zwrot towaru i odstąpienie od umowy zawartej na odległość
Wiedząc już że przysługuje ci prawo do odstąpienia od umowy pozostaje pytanie jak z niego skorzystać. Koniecznie musisz napisać tzw. oświadczenie o odstąpieniu od umowy, które możesz przygotować samodzielnie lub skorzystać z formularza udostępnionego przez przedsiębiorcę. Możesz też skorzystać z formularza załączonego do ustawy o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 827). Pamiętaj że jeżeli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy za pomocą swojej strony internetowej, to ma on obowiązek niezwłocznie przesłać konsumentowi na trwałym nośniku potwierdzenie otrzymania oświadczenia, np. wysyłając do niego e-mail. Do zachowania 14 dniowego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem. Trzeba mieć przy tym na uwadze, że złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy i zwrot towaru to dwie zupełnie różne czynności – konsument może, ale nie musi ich dokonywać jednocześnie. Nawet bezpieczniej jest zrobić to osobno – konsument uprzedza w ten sposób sprzedawcę o nadejściu przesyłki i nie naraża się na np. przypadkowe nieodebranie jej przez sprzedawcę. Konsument jest zobowiązany odesłać towar niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia, w którym złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Co ważne termin zwrotu towaru nie obowiązuje, jeżeli sprzedawca zobowiązał się, że sam go odbierze od konsumenta.
Zwróć uwagę przy zakupie towaru czy umowa którą będziesz zawierać nie znajduję się w katalogu umów zawieranych na odległość od których nie przysługuje prawo odstąpienia, który wymieniony jest w art. 38 ustawy o prawach konsumenta.
Zgodnie z art. 38 ustawy prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umów:
1) o świadczenie usług, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po jego spełnieniu przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy – np. zlecenie zainstalowania anteny satelitarnej;
2) w której cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy – np. zakup złota na giełdzie;
3) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb – np. zakup garnituru szytego na miarę;
4) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia – np. zakup jogurtu w sklepie internetowym;
5) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu – np. zakup i otwarcie opakowania soczewek kontaktowych;
6) w której przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami – np. zakup farby wymieszanej z klejem;
7) w której przedmiotem świadczenia są napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli – np. zakup wina dostarczanego długo po zawarciu umowy o charakterze spekulacyjnym, w przypadku gdy jego wartość zależy od wahań rynku;
8) w której konsument wyraźnie żądał, aby przedsiębiorca do niego przyjechał w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji; jeżeli przedsiębiorca świadczy dodatkowo inne usługi niż te, których wykonania konsument żądał, lub dostarcza rzeczy inne niż części zamienne niezbędne do wykonania naprawy lub konserwacji, prawo odstąpienia od umowy przysługuje konsumentowi w odniesieniu do dodatkowych usług lub rzeczy – np. wezwanie informatyka do uszkodzonego laptopa;
9) w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu – np. otwarcie zafoliowanego filmu DVD;
10) o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę;
11) zawartej w drodze aukcji publicznej; uwaga – wyjątek ten nie obejmuje serwisów aukcyjnych typu Allegro;
12) o świadczenie usług hotelarskich, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi – np. zakup biletu na koncert;
13) o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy – np. zakup na stronie internetowej dostępu do bazy piosenek.
Co zrobić, gdy dziecko bez naszej wiedzy kupiło towar w Internecie?
Powstaje również pytanie co zrobić gdy zakupu przez internet dokona nasze niepełnoletnie dziecko. Wskazać trzeba że ważność i skuteczność takiej umowy będzie zależało od wieku kupującego. Jeżeli dziecko nie ukończyło jeszcze 13 lat, zawarta przez niego umowa jest nieważna. Natomiast w przypadku gdy dziecko ma więcej niż 13 lat, lecz nie jest jeszcze pełnoletnie, ważność umowy zależy od potwierdzenia jej przez rodziców. Gdy umowa zostanie przez nich potwierdzona, będzie ważna i w pełni skuteczna. Jeśli natomiast rodzice jej nie potwierdzą, będzie nieważna, a w konsekwencji nie wywoła żadnych skutków prawnych, w tym nie powstanie obowiązek zapłaty ceny za zakupiony towar. Jednocześnie – jeżeli towar został już przysłany – konieczny będzie jego zwrot.
